Tư duy và kỹ năng ứng xử trên mạng xã hội
Làm thế nào để ứng xử thông minh trên mạng xã hội, tránh những cạm bẫy vô hình và tận dụng tối đa lợi ích?
Thứ tư vừa qua, mình có cơ hội đến khoa Du lịch - Khách sạn, Đại học HUFLIT TP.HCM để chia sẻ về chủ đề "Social Media Communication Skills" với gần 300 bạn sinh viên.
Khi nhận được lời mời cách đây hai tháng, mình đã suy nghĩ rất nhiều về những điều quan trọng nhất mà mình muốn truyền tải trong buổi gặp gỡ này.
Nhớ lại những ngày đầu tiên sử dụng mạng xã hội, mình thấy nó chỉ đơn thuần là một nơi để kết nối bạn bè và giải trí. Nhưng theo thời gian, mạng xã hội dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và công việc.
Mình từng chứng kiến nhiều người tận dụng nó để phát triển sự nghiệp, nhưng cũng không ít trường hợp bị cuốn vào vòng xoáy tiêu cực. Nếu không kiểm soát tốt, mạng xã hội có thể:
Làm mòn khả năng tư duy.
Lấy đi sự tập trung.
Bóp méo nhận thức về cuộc sống.
Nhưng nếu sử dụng đúng cách, nó lại có thể trở thành một công cụ vô cùng mạnh mẽ, giúp bạn học tập, kết nối và xây dựng sự nghiệp ngay từ khi còn là sinh viên.
Vậy làm thế nào để ứng xử thông minh trên mạng xã hội, tránh những cạm bẫy vô hình và tận dụng tối đa lợi ích?
Dưới đây là một vài ý chính nổi bật mình đã chia sẻ với các bạn sinh viên hôm đó, và hôm nay mình muốn tóm tắt lại trong bài viết này.
1. Xây dựng "bộ lọc" nhận thức
Thuật toán của mạng xã hội không ngẫu nhiên hiển thị nội dung mà bạn nhìn thấy. Nó hoạt động dựa trên hành vi của bạn: những gì bạn xem, tương tác và dành thời gian theo dõi.
Nếu bạn thường xuyên tiếp cận những nội dung tiêu cực, mạng xã hội sẽ tiếp tục đề xuất những nội dung tương tự, khiến bạn dần bị bao vây bởi một vòng lặp thông tin độc hại.
Nhưng ngược lại, nếu bạn chủ động chọn lọc những trang về kỹ năng, học tập, sáng tạo nội dung, bạn có thể biến mạng xã hội thành một thư viện cá nhân hữu ích.
Vậy làm thế nào để kiểm soát luồng thông tin?
Tạo danh sách follow có chủ đích: Chọn lọc những tài khoản có giá trị về phát triển bản thân, chuyên môn và lối sống. Hãy theo dõi những người truyền cảm hứng, những chuyên gia trong lĩnh vực bạn quan tâm thay vì những nội dung chỉ mang tính giải trí nhất thời.
Áp dụng nguyên tắc "diet thông tin": Giống như việc kiểm soát chế độ ăn uống, bạn cũng cần kiểm soát lượng thông tin mình tiếp nhận mỗi ngày. Hãy dọn dẹp danh sách theo dõi, bỏ bớt những nội dung tiêu cực hoặc gây xao nhãng.
Chủ động lựa chọn nội dung: Đừng để thuật toán quyết định bạn xem gì – hãy chủ động tìm kiếm và theo dõi những nội dung thực sự có ích cho bạn. Sử dụng các công cụ như bookmark, danh sách xem sau để lưu lại những bài viết, video giá trị.
Mạng xã hội là một công cụ – cách bạn sử dụng nó sẽ quyết định tác động mà nó mang lại.
Việc xây dựng "bộ lọc" nhận thức không phải là một quá trình đơn giản, mà nó phụ thuộc vào nhân sinh quan và những trải nghiệm tích lũy trong cuộc sống của mỗi người.
Mỗi cá nhân sẽ có cách nhìn nhận và phản ứng khác nhau đối với những gì xảy ra xung quanh.
Tuy nhiên, khi bạn có sự nhận thức chủ động, có nghĩa là bạn chủ động kiểm soát cách mình tiếp nhận thông tin, xử lý cảm xúc và phản ứng trong mọi tình huống.
"Bộ lọc" đó sẽ không chỉ giúp bảo vệ bạn khỏi những ảnh hưởng xung quanh mà còn làm nền tảng để bạn phát triển một tư duy sáng suốt và tinh tế hơn.
2. Biến MXH thành "Tài sản" thay vì "Tiêu sản"
Mỗi phút bạn dành trên mạng xã hội có thể là một khoản đầu tư cho tương lai hoặc một sự lãng phí thời gian.
Thay vì để mạng xã hội chỉ là nơi tiêu thụ nội dung vô nghĩa, hãy biến nó thành một tài sản giúp bạn học hỏi, kết nối và phát triển bản thân. Hãy thử:
Tạo một tài khoản chuyên biệt để học tập & nghiên cứu: Nếu cảm thấy khó kiểm soát nội dung trên tài khoản cá nhân, hãy tạo một tài khoản riêng chỉ để theo dõi những nội dung về chuyên môn, kỹ năng, xu hướng ngành nghề. Điều này giúp bạn duy trì sự tập trung và tối ưu hóa thời gian sử dụng mạng xã hội.
Xây dựng thương hiệu cá nhân: Mạng xã hội không chỉ để giải trí – nó còn là một nền tảng để bạn thể hiện giá trị bản thân. Hãy bắt đầu chia sẻ những bài học, kinh nghiệm, suy nghĩ cá nhân một cách có định hướng. Điều này giúp bạn xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, đồng thời mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp.
Khai thác các nền tảng giá trị cao: Ngoài Facebook và Instagram, hãy tận dụng những nền tảng như LinkedIn, Substack, YouTube để kết nối với cộng đồng chuyên nghiệp, học hỏi từ các chuyên gia và xây dựng nội dung chất lượng.
Hãy biến mỗi lần lướt mạng xã hội thành một khoản đầu tư vào chính mình.
Mình tin rằng, khi bạn sử dụng nó một cách có chiến lược, nó không chỉ giúp bạn phát triển bản thân mà còn có thể trở thành một công cụ mang lại giá trị lâu dài.
3. Học cách "Tạo nội dung" thay vì chỉ tiêu thụ
Trong kỷ nguyên số hiện nay, việc chỉ lướt web, thích, chia sẻ và bình luận có thể dễ dàng biến bạn thành một người tiêu thụ nội dung thụ động (passive consumer).
Nhưng thay vì chỉ dừng lại ở vai trò người theo dõi, tại sao không bắt đầu thử sức với việc tạo ra nội dung?
Bạn có thể viết blog, chia sẻ quan điểm cá nhân, làm video ngắn hoặc thậm chí phát triển một sản phẩm, dịch vụ nào đó. Đừng nghĩ rằng vì mình là sinh viên, mình không có gì để chia sẻ hay không đủ "chuyên gia" để lên tiếng.
Khi bạn bắt đầu tạo nội dung có ý nghĩa, bạn chính là người nhận được giá trị đầu tiên.
Bạn không chỉ hiểu rõ hơn về bản thân mà còn phát triển một cách bền vững và có chiều sâu.
Điều này rất đúng với mình khi mình bắt đầu học cách viết, nói, chia sẻ trong gần 5 năm qua. Mỗi ngày một chút thôi nhưng nhìn cả hành trình thì nó đã giúp mình hiểu và reflect - phản tư bản thân rất tốt.
Nếu làm từ sớm thì đây cũng là cơ hội để bạn khắc ghi những gì đã học được, đúc kết các trải nghiệm cá nhân và chia sẻ kiến thức mà bạn tích lũy qua thời gian.
Mình tin rằng quá trình này sẽ giúp bạn không chỉ tạo dựng nội dung mà còn xây dựng chính mình.
Điều này càng đặc biệt quan trọng đối với các bạn sinh viên, những người đang trong giai đoạn đầu của hành trình xây dựng nền tảng cho tương lai.
Việc chia sẻ những bài học và kinh nghiệm từ chính hành trình học tập sẽ giúp bạn tạo ra những bước đệm vững chắc cho mục tiêu dài hạn và sự nghiệp trong tương lai.
Chính bản thân mình cũng đã có rất nhiều cơ hội nghề nghiệp và những mentor chất lượng khi còn là sinh viên nhờ vào việc can đảm chia sẻ những trải nghiệm của chính mình.
Đọc thêm:
4. Giữ hình ảnh cá nhân – MXH Là "Dấu vết số" của bạn
Theo một nghiên cứu từ Pew Research Center, 7/10 người trưởng thành tại Mỹ cho biết họ đã từng tìm kiếm thông tin về người khác qua mạng xã hội, từ đó có thể hình dung về con người, tính cách, và khả năng nghề nghiệp của họ.
Chắc hẳn, bạn đã từng nghe câu "Không có gì là riêng tư trên Internet." Điều này hoàn toàn đúng, bởi những chia sẻ vô tư của bạn hôm nay có thể trở thành những rào cản lớn trong sự nghiệp của bạn trong tương lai.
Mặc dù mạng xã hội mang lại rất nhiều cơ hội kết nối và thể hiện cá nhân, nhưng nó cũng dễ dàng trở thành "con dao hai lưỡi" khi bạn không cẩn trọng trong việc đăng tải thông tin.
Dưới đây là một số lời khuyên để bạn giữ gìn hình ảnh cá nhân và sử dụng mạng xã hội một cách khôn ngoan:
Tránh đăng tải nội dung gây tranh cãi: Những câu nói hoặc hình ảnh vô tình có thể gây hiểu lầm hoặc tranh cãi, đặc biệt là khi chúng liên quan đến các vấn đề nhạy cảm như chính trị, tôn giáo, hay vấn đề xã hội.
Cẩn trọng với các bình luận công khai: Khi bạn để lại bình luận trên các bài viết, hội nhóm công khai, bạn không thể biết được ai sẽ nhìn thấy chúng, từ đó có thể đánh giá bạn theo cách mà bạn không mong muốn.
Chủ động xây dựng hồ sơ online: Nếu ngành nghề tương lai của bạn yêu cầu sự chuyên môn hoặc tầm ảnh hưởng, hãy sử dụng mạng xã hội để chia sẻ những quan điểm, suy nghĩ và giá trị mà bạn theo đuổi.
Mạng xã hội ngày nay là một trong những nơi để thể hiện con người thật của bạn, là “hồ sơ trực tuyến” mà mọi người sẽ nhìn vào khi cần biết thêm về bạn.
Vì vậy, hãy sử dụng nó một cách có ý thức, để không chỉ thể hiện giá trị cá nhân mà còn giúp bạn phát triển và tạo dựng sự nghiệp vững chắc.
Thực tế, những chia sẻ có ý nghĩa, bài học từ những thất bại hay thành công có thể giúp bạn kết nối với những người có cùng chí hướng và mở ra cơ hội hợp tác, phát triển nghề nghiệp.
Vậy nên hãy sử dụng mạng xã hội như một công cụ để phát triển bản thân, đóng góp giá trị cho cộng đồng, thay vì để nó trở thành một trở ngại cho sự nghiệp hay hình ảnh của bạn.
Đọc thêm:
Lời kết
Buổi chia sẻ hôm đó mình đã nhận được rất nhiều câu hỏi từ các bạn sinh viên, xoay quanh những vấn đề như làm thế nào để vượt qua những bình luận không hay, làm sao để có thể can đảm và tự tin thể hiện quan điểm, cũng như việc xây dựng Thương hiệu cá nhân (THCN) trong ngành luật,…
Sau cùng, mình muốn gửi gắm đến các bạn một thông điệp quan trọng:
Hãy luôn nâng cao self-quality, chất lượng nội tại của bản thân.
Điều này không chỉ giúp bạn tự tin hơn mà còn là nền tảng vững chắc cho những bước đi tiếp theo trong sự nghiệp và cuộc sống.
Và một lời khuyên nữa, đó là hãy bắt đầu càng sớm càng tốt việc tài liệu hóa và hệ thống hóa hành trình học tập, trải nghiệm của chính mình.
Khi bạn có thêm những dữ liệu của bản thân, bạn sẽ dễ dàng đúc kết những công thức và phát triển tốt hơn, cũng như xây dựng được hướng đi rõ ràng và chủ động hơn trong những mục tiêu của bản thân.
Một lần nữa mình cũng muốn gửi lời cảm ơn đến Khoa Du lịch - Khách sạn trường ĐH HUFLIT và các bạn sinh viên đã tham gia và lắng nghe, đặt rất nhiều câu hỏi thú vị cho mình.
—
Mera Cao
Cố vấn tái định vị nhân hiệu cho Solo Expert & Solo Creator
yay bài viết gãy gọn, bổ íchhh chị ạaa <333
Bổ ích quá ạ😍